
در منطقه ۱۳ پاریس همه به نام اینجا را میشناسند. در شهری که رهگذرها معمولا حوصله آدرس دادن به غریبهها، بهخصوص گردشگران را ندارند، «ایستگاه اف» یا به قول فرانسویها «استاسیون اف» به اندازه رود سن و ایستگاه متروی مرکزی شهر مشهور است. فرانسویها خیز برداشتهاند تا اینجا سیلیکون ولی جدیدی در جهان باشد و بار دیگر ثابت کنند که سیلیکونولی فقط در کالیفرنیا نیست. مصاحبه پیش از عید با رکسانا ورزا، رئیس ایرانی ایستگاه اف که اکنون بزرگترین مجتمع استارتاپی جهان است، ما را به پاریس کشاند تا یکی از هستههای اصلی آنچه را امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه مسیر رسیدن به «ملت استارتاپی» خوانده از نزدیک ببینیم. اینجا تا همین چند سال قبل ایستگاه قدیمی و متروکه تعمیر قطار بود اما حالا بزرگترین محل گردآوری استارتاپهای جهان و محل فراهم کردن تمام امکاناتی است که به آن نیاز دارند. واکاوی آنچه در این سازمان بزرگ خصوصی میگذرد، با تمام زیر و بمها و جزئیاتش به واسطه همراهی رکسانا ورزا، رئیس ایرانی «ایستگاه اف» محقق شد. برخلاف تصور رایج درباره محیطهای استارتاپی دسترسی به این مجتمع و ورود به بخشهای حساس آن اصلا آسان نیست. ما برخلاف تورهای رایج و کوتاه توانستیم چند ساعتی را در بخشهای اختصاصی پشت سر بگذاریم و با بازدید از شتابدهندههای مهمی مانند اپل، فیسبوک و گوگل با برخی از استارتاپهای شاخص مجموعه هم گفتوگو کنیم. این گزارش اولین مورد از مجموعه گزارشهایی برای آشنایی با راهکارهای فرانسه برای استارتاپهاست. گزارشهای بعدی درباره جزئیات فعالیت شتابدهندهها و آشنایی با برخی استارتاپهای شاخص در این مجتمع بهزودی در صفحه دانش و فناوری منتشر میشود.
خاویر نیل ، میلیاردر مشهور فرانسوی ایده ساخت یک مرکز برای استارتاپها را مدتها در سر داشت. او بعد از چند دیدار با رکسانا ورزا که پیشتر در شرکتهای مختلفی ازجمله مایکروسافت در حوزه استارتاپها کار کرده بود، این ایده را مطرح کرد. رکسانا بعد از بازدید از چند مکان مختلف در نقاط گوناگون دنیا در نهایت ایستگاه قدیمی قطار را انتخاب کرد و آن را به خاویر نشان داد. آنها با کمک هم نقشههای اولیه را ریختند و در نهایت، بعد از خرید تمام ایستگاه قطار توسط خاویر با کمک یک معمار آن را به جایی تبدیل کردند که استارتاپها، شتابدهندهها، سرمایهگذاران عمده، راهنمایان و… بتوانند همزمان با هم در ارتباط باشند و از ایدهها و امکانات هم استفاده کنند. رکسانا ورزا در اینباره به همشهری میگوید: ایدهمان این بود که استارتاپها بتوانند دغدغهها، مشکلات و راهحلهایشان را در یک مکان با هم به اشتراک بگذارند. اینجا فضایی را فراهم آورده که استارتاپها میتوانند با هم حرف بزنند و مشکلات مشترکی را که سر راهشان وجود دارد حل کنند. «راشل وانیه»، مدیر روابط عمومی ایستگاه اف نیز درباره تفاوت ایستگاه اف با بقیه مراکز استارتاپی در دنیا به همشهری میگوید: «هنوز هیچ پروژهای که با چنین رویکردی اجرا شود در تمام دنیا ندیدهام. در نمونههای مشابه، یک شرکت بسیار بزرگ وجود دارد که در یک مکان مشخص استارتاپهایش را اسکان داده و از آنها حمایت میکند. در اینجا یک گروه خاص وجود ندارد بلکه گروههای مختلف از تمام دنیا دور هم جمع شدهاند.»

چرا ایستگاه اف مهم است؟
فرانسه یکی از گردشگرپذیرترین کشورهای دنیاست و شاید اگر کشور دیگری بود زندگی را با همین گردشگرها و درآمد حاصل از آن پشتسر میگذاشت. فقط در سال۲۰۱۷ بیشتر از ۸۹میلیون گردشگر از این کشور بازدید کردهاند. با وجود این، امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری جوان فرانسه خوب میداند اقتصاد آینده کشورش را کسب و کارهای نوپا یا استارتاپها میگردانند. او بهدنبال این است که شاخه جدیدی به درخت درآمدهای اقتصادی کشورش اضافه کند. اقتصاد استارتاپی در کنار صادرات محصولات فرانسوی، گردشگری و خودروسازی قرار است جایگاه ویژهای داشته باشد. بازدید گاهوبیگاه امانوئل ماکرون و همسرش «بریجیت» از ایستگاه اف، گپوگفتهای مفصلشان با جوانها، استارتاپها و مدیران این فضای استارتاپی بزرگ فرانسه باعث شده اینجا به یک نقطه مهم تبدیل شود. اهمیت استارتاپها در جهان آنقدر زیادشده که روسای جمهور، نخستوزیران و مقامات ارشد کشورها در سفر به پاریس و دیدارهای رسمی به جز ادای احترام به یادبود جانباختگان فرانسه در طاق پیروزی، ایستگاه اف را نیز جزو مقاصد اصلی بازدیدشان قرار میدهند. امانوئل ماکرون بارها در سخنرانیهایش گفته، مردم فرانسه باید طبق مدل استارتاپی پیشرفت و فکر کنند. با همین نگاه، در دوران او وضعیت استارتاپهای داخلی بسیار بهتر و حتی باعث شده گروهی از استارتاپهای خارجی هم این کشور را بهعنوان محل رشد خود انتخاب کنند.
ایستگاه اف کجاست؟
ایستگاه اف یک ایستگاه تعمیر قطار قدیمی در نزدیکی یکی از ایستگاههای متروی پاریس بوده است. این ایستگاه که حدود ۹۰سال پیش برای آخرین بار بهعنوان تعمیرگاه مورد استفاده قرار گرفته بود، تا مدتها بلاتکلیف و بیاستفاده بود و عملا گاهی بهعنوان محل برگزاری برخی همایشها از آن استفاده میشد. اما طی ۴سال به بزرگترین فضای کار استارتاپی مشترک در تمام دنیا تبدیل شد .



